
سیدحسین آقاسیدمرتضی در گفتوگو با تهران پرس در ارزیابی ضرورت وجود شورایاریها و عملکرد آنها گفت: شورایاری یک نهاد مردمی و محلی است که هدف از تشکیل آن برقراری ارتباط سازمانیافته با مسئولین مدیریت شهری و استفاده از قدرت و توان مردم در بهبود کیفیت زندگی شهری است اما در عمل شاهد عکس این تعریف و نکات مثبت شورایاری ها بودیم که در نهایت نتایج منفی بسیاری به همراه داشته است.
این کارشناس مدیریت شهری با اشاره به دستور مجلس و رأی دیوان عدالت اداری جهت انحلال شورایاریها افزود: شورایاریها به عنوان یک امر مشارکتی سیاسی مشکلاتی نیز در بطن خود دارند که در فضای پرهیاهوی خبری انتخاباتها این مشکلات کمتر شنیده و دیده میشود. از جمله سوءاستفادههای سیاسی از شورایاریها که بعضاً با دخالت خارج از قانون شورای شهر به خصوص در راستای برگزاری انتخابات شورایاریها صورت میگیرد، این است که طبق شنیدهها این نهاد فعالیت خارج از چارچوب دارند و به بستری برای فعالیتهای سیاسی- انتخاباتی تبدیل شدهاند.
آقاسیدمرتضی با اشاره به سایر آسیبهای شورایاریها تصریح کرد: در حقیقت شورایاریها نه تنها به بررسی و حل مشکلات محلی که وظیفه اصلی آنهاست، نمیپردازند بلکه با سوءاستفاده از اموال و امکانات دولتی، این بستر را به محیطی برای فساد سیاسی تبدیل کردهاند. مشکل دیگر شورایاری ها که جامعه را هم نسبت به این مقوله حساس میکند، بحث هدررفت بودجه است. براساس آخرین آمارها برای برگزاری انتخابات پنجمین دوره از انتخابات شورایاریها ۶میلیارد تومان در تهران هزینه شده است. از طرفی نحوه جذب نیرو در این مراکز نیز مشخص نیست و گویی به صورت فرمایشی، افرادی از طرف شورای شهر به شورایاری معرفی میشوند لذا هیچگونه گزینشی نیز دراین زمینه صورت نمیگیرد.
وی ضمن تاکید بر محرومیت محلات فرودست از امکانات شهری اظهار کرد: در حالیکه شورایاریها در کلانشهرهایی نظیر تهران میتوانند به عنوان یک نهاد نزدیک به بطن جامعه و مطالبات عمومی، بازوی توانای مدیریت شهری باشند اما مشکلات پیش روی این نهاد آن را در مسیر انحلال قرار داده و در این میان حقوق مردم ضایع شده که شوراهای شهر و روستا نسبت به این اتفاق مسئولیت جدی دارند و باید به درک و حل مطالبات خرد محلات توجه بیشتری داشته باشند زیرا اقدامات شورای شهرها عمدتا به صورت کلان و در پروژههای گسترده انجام میشود که دو نتیجه منفی به همراه دارد. اول اینکه در تعریف پروژههای کلان شهری محلات فرودست و متوسط چندان از امکانات و اقدامات شوراها بهرهمند نمیشوند و عمده تغییرات در محلات فرادست صورت میگیرد.
آقاسیدمرتضی خاطرنشان کرد: دوم اینکه به علت وسعت پروژههای شهری از سوی شهرداری و شورای شهر، مطالبات خرد محلی کمتر دیده میشوند و به موازات آن درخواستهای مردمی نیز به گوش مسئولین نمیرسد. بنابر نظر کارشناسان در حال حاضر طبق آئیننامه تشکیل انجمنهای شورایاری، این انجمنها صرفاً جنبه مشورتی داشته و حق دخالت در امور اجرایی و مالی را نیز ندارند. یکی از ایراداتی که به نحوه ثبت نام کاندیداهای این شوراها یاد میشود بحث حذف سوءشهرت از شرایط آئیننامه ثبت نامها است که این اقدام جای سوال دارد. با این وجود در سال ۹۹ توسط رئیس سازمان بازرسی کل کشور انتخابات شورایاری ها منحل اعلام شده است و کار بررسی آن به دیوان عدالت اداری کشیده شد.
این کارشناس مدیریت شهری در پایان یادآور شد: با توجه به موارد مذکور در حال حاضر دور پنجم شورایاریها در هالهای از ابهام قرار دارد که مجلس و شورای شهر باید هر چه زودتر نسبت به تعیین تکلیف این نهاد اقدام کنند چراکه حقوق مردم معطلی نمیشناسد و باید هر چه زودتر نسبت به رفع این مشکل اقدام کرد. این نهاد که توسط مجلس الزام به انحلال شده نه تنها دیگر کارکردی برای شهر ندارد بلکه منجر به فساد و رانت بیشتر خواهد شد. این ساز و کار شهری بیش از آن که به مطالبات خرد رسیدگی کند، به حاشیه رفتن مطالبات خرد انجامیده و انحلال آن شاید بهتر از فعالیت آن باشد تا بیش از این بیت المال که حق جامعه است صرف منکرات سیاسی نشود.